อภิรัฐมนตรีสภา คือ สภาการแผ่นดินชั้นสูงซึ่งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสถาปนาขึ้นเมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 หลังจากขึ้นครองราชย์เพียง 2 วัน เพื่อเป็นที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน ประกอบด้วยอภิรัฐมนตรีซึ่งเป็นพระราชวงศ์ชั้นสูง 5 พระองค์ ได้แก่
1) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงษ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช
(พ.ศ. 2402-2471) ต้นราชสกุลภาณุพันธุ์
 |
ในสมัยรัชกาลที่ 7 ทรงดำรงตำแหน่งประธานอภิรัฐมนตรี ( พ.ศ.2468 )ในคณะอภิรัฐมนตรีสภา ปลายพระชนม์ชีพ สมเด็จฯ เจ้าฟ้าภาณุรังษีฯ ทรงได้รับการถวายพระเกียรติยศสูงสุด ให้เฉลิมพระนามเป็น สมเด็จพระราชปิตุลา บรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ทรงศักดินา 100,000 ไร่ เสมอวังหน้า"ทรงเป็นหลักเมือง ของพระบรมราชวงศ์จักรี" ทรงได้รับตำแหน่งอธิบดีกรมไปรษณีย์ และโทรเลขเป็นพระองค์แรก 2) สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต (พ.ศ. 2424-2487) ต้นราชสกุลบริพัตร  สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงเป็นนักการเมืองที่เฉลียวฉลาด ปราดเปรื่องพระองค์หนึ่ง ทั้งเป็นเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ที่ทรงขยันขันแข็ง มีพระอุสาหะวิริยะในการทำราชการให้แก่แผ่นดินและประเทศชาติเป็นอันมาก และพระองค์เป็นเจ้านายที่มีน้ำพระทัยเต็มเปี่ยมไปด้วยพระเมตตากรุณาแก่ประชาชนโดยทั่วๆไปเป็นผู้ที่มีความสามารถพระองค์หนึ่งแห่งสังคีตดนตรีทุกชนิด ทรงสีซอสามสายได้ไพเราะ โดนเฉพาะทรงตีระนาดได้ยอดเยี่ยมและยังทรงเป็นนักกล้วยไม้บรรลือพระนามแห่งประเทศไทยสมันนั้น |
3) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ (พ.ศ. 2405-2486)
ต้นราชสกุลดิศกุล
ต้นราชสกุลดิศกุล
 |
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเป็นกำลังสำคัญของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เคยตรัสชมพระองค์ เปรียบเทียบว่าเป็นเสมือน "เพชรประดับพระมหาพิชัยมงกุฎ" กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงมีบทบาทในการพัฒนาประเทศให้ได้รับความเจริญก้าวหน้า ทรงพัฒนางานด้านการปกครอง การศึกษา งานด้านสาธารณสุข ทรงริเริ่มก่อตั้งกระทรวงมหาดไทย และทรงเป็นปฐมเสนาบดี ก่อตั้งโรงพยาบาลในท้องถิ่นทุรกันดาร ก่อตั้งโอสถศาลาหรือสถานีอนามัยในท้องถิ่นทุรกันดาร "พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย" |
4) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ (พ.ศ.2406-2490)
ต้นราชสกุลจิตรพงศ์
ต้นราชสกุลจิตรพงศ์
 | ||
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ "นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม" งานสถาปัตยกรรมที่โดดเด่นของพระองค์ก็มี พระอุโบสถวัดเบญจมบพิตร พระอุโบสถวัดราชาธิวาส พระอุโบสถวัดพระปฐมเจดีย์ รวมทั้งได้ออกแบบพระเมรุและพระเมรุมาศ ซึ่งเป็นงานเฉพาะทางหลายครั้ง เช่นพระเมรุมาศสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ 5) พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ (พ.ศ. 2417-2474) ต้นราชสกุลกิติยากร  พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ ได้รับโปรดเกล้าฯ ให้เป็นอภิรัฐมนตรี ที่ปรึกษาในการบริหารราชการแผ่นดินทรงเป็นกรรมการราชบัณฑิตยสถานปลายปี พ.ศ.2473 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถได้เสด็จไปรักษาพระองค์ที่กรุงปารีส และสิ้นพระชนม์ เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 รวมพระชนมายุได้ 58 ชันษา กระทรวงพาณิชย์ได้ดำเนินการสร้างพระรูปพระองค์ท่านประดิษฐานไว้หน้าตึกที่ทำการกระทรวงกระทรวงพาณิชย์ ถนนสนามไชย เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เพื่อรำลึกพระเกียรติคุณในฐานะที่ทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์พระองค์แรก หลังจากที่สมเด็จเจ้าฟ้า กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ทิวงคตแล้ว รัชกาลที่ 7 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯแต่งตั้งเพิ่มอีก 1 พระองค์ คือ สมเด็จเจ้าฟ้าฯกรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ (2425-2475) เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2473 และต่อมาในวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ. 2474 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งอีก 2 พระองค์ คือ พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธน (2424-2479) และพระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศ์ วโรทัย (2426-2486)
 พระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน  พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไตรทศประพันธ์ กรมหมื่นเทววงศ์วโรทัย หรือ หม่อมเจ้าไตรทศประพันธ์ เทวกุล จากการศึกษาปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต ของชาญชัย รัตนวิบูลย์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรโรฒ พ.ศ. 2519 สรุปถึงบทบาทของอภิรัฐมนตรีสภาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า อภิรัฐมนตรีทั้ง 8 พระองค์นี้เป็นพระราชวงศ์ชั้นสูงทั้งสิ้น ยกเว้น กรมหมื่นเทววงศ์วโรทัย แต่ละพระองค์ทรงได้รับการศึกษาอย่างตะวันตกทั้งภายใน ภายนอกประเทศ มีประสบการณ์ในการบริหารราชการแผ่นดินอย่างน้อยที่สุดก็เคยดำรงตำแหน่งเสนาบดี มูลเหตุที่ทรงแต่งตั้งบรรดาพระราชวงศ์ชั้นสูงเพราะทรงต้องการปรึกษาเรื่องที่มีความสำคัญต่อประเทศชาติและราชบัลลังก์ |
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น